Over de Verkeerspsychologie

Aan de grenzen van het rationele brein
Mensen gedragen zich niet altijd rationeel. Toch staat juist de rationele keuzetheorie, waarin logica de boventoon voert model voor veel van het (overheids)beleid van de laatste decennia. Bewust keuzes maken, mensen overtuigen, sturen met straffen en belonen, dat zijn jaranlang de pijlers onder het mobiliteitsbeleid geweest.

Dit is niet verkeerd, maar wel beperkt. Gewoontegedrag, irrationele drijfveren, emoties, (a)sociale motieven en weerstanden sturen ons gedrag (en daarmee onze auto of fiets) alle kanten op.

Grip op verkeersgedrag
Dat gedrag weerbarstig is, betekent niet dat er niets mee aan te vangen is. Er zit wel degelijk samenhang en voorspelbaarheid in de keuzes die mensen maken en in het gedrag dat zij vertonen.

Kernwoorden op weg naar meer begrip en sturingsmogelijkheden van (mobiliteits)gedrag zijn ‘intrinsieke motieven’, ‘feedback,’ ‘omgaan met weerstanden’ en ‘onbewuste beïnvloeding’. Onder dit laatste vallen ‘priming’, ‘prompting,’ ‘self-persuasion,’ ‘commitment’ en nog veel meer. Ook met de sociale kant van ons mens-zijn (social proof, sympathie, commons dilemma, consistentie), kan veel meer gedaan worden in het beleid. En tot slot misschien wel de belangrijkste: onze verbeelding. Een flinke hoeveelheid ‘moeilijke woorden’, toch kennen we de begrippen die er achter schuil gaan allemaal.

Iemand (was het Einstein?) zei ooit ‘insanity is doing something over and over again and expecting a different result.’ Mijn advies is dan ook: ‘laten we het vanaf vandaag gewoon eens ietsje anders doen. De Verkeerspsycholoog GTi helpt je daar graag bij.

 

Na mijn studie psychologie promoveerde ik in 1994 op de raakvlakken tussen psychologie en mobiliteit. Ik deed dit met de resultaten van jaren onderzoek bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).  

Vanaf 1995 bouwde ik het gedachtengoed verder uit in dienst van het ministerie I&M (toen nog Verkeer en Waterstaat). In het magische jaar 2000 trad ik toe tot een denktank over het vervoer in de toekomst. Met diverse pilots onderzocht ik samen met mijn collega’s in hoeverre de wereld klaar was voor het vervoer van morgen. In deze periode rondde ik ook de postdoctorale opleiding Procesmanagement bij het Sioo af.

Na werkzaam te zijn geweest bij onder andere TNO, werd ik verkeerspsycholoog en senior adviesbureau bij XTNT in Utrecht. Vanuit mijn motto ‘mobiliteit is voer voor psychologen’ verrijk ik diverse beleidsgebieden met kennis over menselijk gedrag.

In oktober 2013 richtte ik ‘De Verkeerspsycholoog GTi’ op. Naast het advieswerk voor XTNT, wil ik hiermee een blijvend atelier creëren voor de verkeerspsychologie.

Ik woon in Zaltbommel. Daar leef ik samen met vriendin en mijn vijf kinderen. Ik hou erg van reizen, lezen, fotograferen, geschiedenis, sportfietsen en op zijn tijd van een goed glas whisky met vrienden.